Cửu Đỉnh – nét quyến rũ, độc đáo của Hoàng thành Huế

Các công trình này kết liên với nhau về không gian kiến trúc, về chức năng mỗi công trình, trong một tổng thể cảnh quan hài hòa. Hiền Lâm Các là đài kỷ niệm ghi nhớ công tích các vua triều Nguyễn và các vị đại thần, cao 17m; Thế Tổ Miếu (thường gọi Thế Miếu) là nơi thờ các vị vuatriều Nguyễn,mỗi vị vua một án thờ. Đây cũng là nơi triều đình đến cúng tế các vị vua quá cố… Cửu Đỉnh trước thềm Hiển Lâm Các Cửu Đỉnh là tổ hợp 9 chiếc đỉnh bằng đồng, đặt hàng ngang dưới thềm Hiền Lâm Các, đối diện qua sân và tương ứng với 9 gian thờ vua trong Thế Miếu. Trong đó có 1 đỉnh ở giữa hàng, được đặt nhích lên 3m với hàm ý để tôn công lao to lớn của vị vua trước tiên của triều đại (Gia Long). Mỗi đỉnh được khắc một tên riêng, là “miếu hiệu” biểu tượng mỗi vị hoàng đế sau khi mất đưa vào thờ tại Thế Miếu, như: Cao Đỉnh- vua Gia Long; Nhân Đỉnh- vua Minh Mạng; Chương Đỉnh- vua Thiệu Trị; Anh Đỉnh- vua Tự Đức; Nghị Đỉnh- vua Kiến Phúc; Thuần Đỉnh- vua Đồng Khánh; Tuyên Đỉnh- vua Khải Định; còn Dụ Đỉnh và Huyền Đỉnh chưa biểu trưng cho vua nào bởi khi cách mệnh tháng Tám thành công đã kết thúc thời kỳ phong kiến của vương triều nhà Nguyễn, đưa nước ta bước vào trang sử mới. Trên mỗi đỉnh, người ta đều chạm khắc 17 bức họa tiết và 1 bức họa thư, với các chủ đề về vũ trụ, non sông, chim thú, sản vật, binh khí… tập kết thành bức tranh toàn cảnh của đất nước Việt Nam hợp nhất thời nhà Nguyễn. Quơ 153 mảng hình trên Cửu Đỉnh là 153 bức chạm độc lập, hoàn chỉnh, là sự phối hợp điêu luyện giữa nghệ thuật đúc và chạm nổi đồ đồng nước ta hồi đầu thế kỷ XIX. Cửu Đỉnh được đúc từ cuối năm 1835 và hoàn tất đầu năm 1837. Sang các thời kỳ chiến tranh Đông Dương, chiến tranh Việt Nam và thời đoạn suy thoái kinh tế bao cấp (1975-1981), Cửu Đỉnh vẫn còn nguyên lành 9 đỉnh và không bị chuyển dịch khỏi vị trí ban đầu. Giá trị của Cửu Đỉnh đầu tiên nằm ở tầm vóc to lớn của nó và trình độ đúc đồng tinh xảo của những người thợ thủ công Phường Đúc, Huế. Chiếc cao nhất tới 2,5m, chiếc thấp nhất 2,3m. Chu vi vòng lưng từ 4,64m tới 4,72m. Trọng lượng chiếc nặng nhất 2061kg, chiếc nhẹ nhất 1935kg. Cửu Đỉnh thực thụ là di sản văn hóa quý hiếm,. Dưới góc nhìn lịch sử văn hóa, Cửu Đỉnh là biểu tượng cho sự giàu đẹp, hợp nhất giang sơn và mong ước triều đại bền vững. Đến với Huế bữa nay, du khách vẫn truyền nhau thông điệp từ tổ hợp độc đáo này: “Chưa biết Cửu Đỉnh coi như chưa biết đến Cố đô”. Nguyễn Bình