Cả nhà “mìn”
Ngày ấy lối về xóm ông chỉ có núi. Ông nhìn tôi: “Này. Lương bổng hơn 7 triệu/tháng của mình chẳng ăn thua vào đâu. Hiện thời ở cái tuổi xế chiều. Nuôi gà. ”. Đó cũng là niềm tự hào của dòng họ Thào ngày ấy.
Trồng hai quả núi ngô để nuôi bố con tôi và nuôi lợn. Họ Vàng của vợ chồng “mìn” đứa nào cũng đua nhau đi học”. Hoàn thành chức trách của mình. Hơn 20 năm làm Bí thư Đoàn xã. Các cháu mình cũng chưa học xong. Con ông anh trai đi học Đại học Kinh tế Quốc dân dưới Hà Nội. ”. Rồi đến khi tôi nắm bàn tay của ông Thào Mí Chơ ngay đầu xóm. Chuyện học chữ ngày ấy ở quê ông cũng chưa được coi như cơm ăn.
Rồi lại bắt xe khách xuống Trường Kinh tế tỉnh để học vào ngày thứ bảy và ngày chủ nhật. Để vợ nuôi con một mình. Ông chép miệng bảo tôi: “Phong tục. Chỉ cần học hết chương trình phổ thông đã là tốt lắm rồi. Uống rượu ngô của vợ.
Một người Mông năm nay mới 43 tuổi. Sáng rừng này cũng của Chính phủ đấy. Đến tháng 10-2013. Có người làm ra cái nương ngô. Hiện cháu đang làm thuê an. Nguyễn Quang Email Print Góp ý. Ngoại trừ cán bộ tăng cường và ba ra thì 100% là dân tộc Mông. Lương hướng gửi cho hai con đang học Đại học ở Hà Nội và ở Thái Nguyên. Chỉ một năm nữa cháu ra trường. Làm cái gì cũng khó.
Ông bảo: “Làm cán bộ thì nói và làm không thể tách rời nhau được. Quả bí trên nương. Từ 1995. Năm nay 22 tuổi. Có người nuôi con lợn.
Như cháu Thào Mí Thà. Gieo trồng 2 héc-ta cỏ để nuôi bò. Ông bảo cũng thật may. Khi ấy ông 13 tuổi.
Trong xã. Ông Chơ cũng bảo. Con bé Thào Thị Sĩ cứ như bắp ngô. Và hiện nay. Bí thơ Đảng ủy và có hơn 20 năm tuổi Đảng. Bà chỉ tay: “Cái lu nước. Nước uống hằng ngày. Cái bụng người Mông. Cháu Ly Mí Dính. Hầu như chơi có vật dụng nào đáng tiền. Để rồi anh trai Thào Mí Chơ mới chỉ học hết lớp bốn mà đã trở thành người có cái “chữ Bác Hồ” cao nhất xã. 2% còn lại là những trường hợp “bất khả kháng”.
Học hết chương trình Trung học phổ thông. Con dê. Rồi làm Bí thư Đảng ủy được 6 tháng. Ông đã nghĩ “cái sự nghiệp học hành” đã đóng lại. Là hoàn thành 3 năm trách nhiệm. Ăn ngô. Chẳng dư ra được chút nào. Chỉ mỗi “mìn mìn” là không được đi học thôi. Nếu tính cả tôi nữa là 10 và có cháu Thào Mí Hùng đang học cao học anh ạ. Vì tình cảnh gia đình khó khăn. Cứ mỗi tháng ra huyện hai lần.
Thế nhưng cha mẹ hai bên nội ngoại đều già. Lương Chủ tịch xã cũng chẳng ai trừ của mình một xu nào. Chẳng những thế tôi còn phải tương trợ thêm các cháu trong họ. Mỗi tháng đi gần nghìn cây số. Muốn làm tốt thì phải học và không chỉ là học riêng cái chữ.
Cái dòng tộc Thào. Các cháu còn nhỏ. Không “thua kém” con. Cải nương cay. Nhưng cái cốt tử vẫn phải khuyến khích. Cái ngày tuổi thơ ông nó khó như người đi tìm “trứng chim ưng”. 003 hộ. Nhìn ông: Thế rồi sau đó anh học gì? Ông liền bảo: Chuyện dài lắm. Cái đầu người Mông cũng của Chính phủ cho mà. Cổ vũ được đồng bào Mông quê tôi học tập. Tôi làm bí thơ đoàn xã. Vả chăng. Năm 1987. Tôi cười.
Chuyện học ở xóm Há Dấu Cò này. Ông Thào Mí Chơ cười: “Các con mình chưa học xong. Thứ nhất mình đi học là để làm việc tốt hơn. Vậy là đoạn đường dài 170 cây số. Hiện thời thì khá rồi.
Bố con nó thi nhau đi học. “Trẻ em hôm nay. Anh tài xế bảo tôi: “Ở một nơi như thế này. Ông sinh người con thứ hai là Thào Mí Dính.
Nhưng “mìn” không buồn. Thế nhưng mình vẫn đang học Đại học Luật từ xa đấy. Con bò. 3 năm sau. Năm 1991. Nương rau cải. Nhưng có tới hơn 98% các cháu trong độ tuổi tới trường. Vào chiều thứ sáu tuần thứ nhất và tuần thứ ba. Nhưng cũng không vấp váp như người Mông. Cái hình ảnh ấy cứ như giục giã ông phải học. Nếu được uống rượu với nhau thì tốt quá. Chiếm 50% dân số và riêng dòng họ Thào ở đây hiện có tới 9 cháu đang học đại học.
Tôi thật sự không nghĩ có một gia đình như thế. Khi về nhà vẫn “ăn ghé” mèn mén chua. Vợ ông bên đôi lu nước ngay trước cửa nhà. Thế đấy. Bây giờ cháu đang học Đại học Sư phạm Thái Nguyên”. Năm 1983.
Nhiều bà con dân tộc đã biết đọc. Dưới Hà Nội chớ. Vợ chồng ông sinh Thào Thị Lía. Cơm niêu. Tôi lại đành “lỡ hẹn” một lần nữa với tấm bằng đại học. Sau đó 1997 làm Chủ tịch UBND xã. Để không bị tụt hậu. Làm gì có đường ô tô như hiện. Tôi được cử tuyển vào học Trường Hữu nghị Việt - Lào ở Hà Nội. Ăn rau rừng. Anh viết thế nào thì viết. Ông nhớ nhất hình ảnh anh trai ông những năm cuối đời.
Thào Mí Chơ xin bác mẹ cho xuống trường nội trú huyện học. Nhưng chậm nhất là chín giờ sáng ngày thứ hai phải có mặt ở UBND xã để điều hành công việc.
Chứ trước đây thì vợ chồng “mìn” khổ lắm. Nói tiếng phổ thông. Của cô Vàng Thị Mỷ đấy.
Khi đi từ trên đường xuống xóm Há Dấu Cò. Đã học xong Trung học phổ biến.
Được bầu làm chủ toạ UBND xã hơn 2 khóa. Trong những điều ý hợp tâm đầu nhất mà ai trên giang sơn mình cũng biết là “Trẻ em hôm nay - Thế giới ngày mai”.
Mát mái. Thế là người anh trai ông được hấp thụ vào Đảng. Tôi rất tự hào về xã tôi có 1. Chẳng ốm đau gì. ”. Đến năm 1993. Ông Chơ cho biết thêm: Nói gì thì nói. Thế giới ngày mai” mà anh”. Rồi khi đứng trò chuyện với bà Vàng Thị Mỷ. Coi ngó. Cái bể nước này của Chính phủ đấy.
Bây chừ cháu đang học tại Học viện Báo chí tuyên truyền. Nước lọ. Nuôi dê. Nhưng chuyện học tôi quyết không bỏ. Để chúng tôi có ngày hôm nay. Thào Mí Chơ sinh ra trong một gia đình có 6 người con. Giờ cả xóm này đi học. Ăn sắn. Chiếc đài bán dẫn đặt trên đầu phản gỗ.
Bác Hồ dạy vậy mà. Sau 3 năm khổ luyện. Cái đường dây làm sáng nhà. Mình không học cũng chẳng sao.
Nhưng với kiên tâm của mình cộng với sự động viên của người vợ hơn ông 4 tuổi. Thật đáng quý. Xã lại thiếu cán bộ trầm trọng.
Có đá. Công đầu trong việc học tập văn hóa của bố con tôi vẫn là của vợ tôi. Cháu mình; thứ hai là răn dạy con cháu trong thôn. Nhân với bốn lần đi về một tháng. Nếu mình không học thì nói ai nghe. ”. “Mìn” vui lắm. Tập quán mà. Với 6. Tiền để tôi học đại học Luật từ xa ở Trường Kinh tế tỉnh. Tiếng Kinh chưa thật sõi. Nhiều lúc cánh xe khách còn cho “chịu vé”. Ảnh: Internet.
Tôi đưa mắt nhìn quanh. Ông học hết chương trình lớp 3. Ký cái chữ loằng ngoằng mà chính người ký chắc cũng không đọc nổi. Thào Mí Chơ lại “đèn sách” xuống trọng điểm Giáo dục thường xuyên huyện học hết chương trình lớp 9.
Đáng lý ra tôi được đi học đại học ngay ngày ấy. Nhưng lần này thì chẳng thể lỡ hẹn đâu. Nhưng kể vắn tắt anh nghe. Mới hiểu cái quyết tâm của một con người. Đủ cái tuổi làm “thằng đàn ông” vùng đá. ”. Chuyện học của cậu con trai người Mông Thào Mí Chơ ở xóm Há Dấu Cò ngày xưa và ông chủ toạ xã Cán Chu Phìn bữa nay cũng không mấy thuận buồm.
Dính đang làm hồ sơ để thi vào Học viện Cảnh sát. Đã thiệt thòi. Biết viết nhờ những lớp học như thế này. Nếu nói theo người Kinh các anh là “an phận thủ thường” rồi.
Cái xóm Há Dấu Cò này có 114 hộ. Cái bụng người Mông nghĩ sao thì làm thế. Làm chủ toạ Hội đồng nhân dân một năm. Mỗi tuần bà ấy nấu 40 lít rượu. Ông “ngậm ngùi lấy vợ” khi mới hơn 16 tuổi. Hơn 400 khẩu thì có tới hơn 200 học trò đang học các cấp. Thì mới có cái “xiền” gửi cho con “mìn” đi học mãi dưới tỉnh.
Câu nói trước nhất mà tôi nghe ông nói trong căn nhà ba gian nằm ở giữa xóm: “Mình đã không được học. Mình nghĩ. Con bà chị vợ đang học Đại học Dược Hải Dương và nhiều cháu có tình cảnh khó khăn khác. Cái mái nhà này cũng của Chính phủ cho mà. Tay ông cầm cây bút run run. Ông lại trở về với cái “rốn gió” Há Dấu Cò hun hút dưới thung sâu trong rừng đá. Bởi thế cũng chưa sắm sửa được gì nhiều”. Tôi cầm tay Thào Mí Chơ thật chặt trong cái nắng cuối chiều hanh hanh vùng đá.
Con lợn. Thấy tôi nhìn quanh. Dưới ánh sáng nhờ nhờ về chiều trong ngôi nhà nằm gần như giữa xóm Há Dấu Cò của xã Cán Chu Phìn. Quay về làm “ông chủ toạ xã” đến hiện nay. Phải biết cái chữ nhiều hơn. 423 khẩu. Rồi cũng theo cái nghề của bác đấy”.
