Là loại cây thảo mọc hằng năm, có tuyến nhiều hay ít
Nhờ có vị cay tính ấm, tiêu thực, kích thích tiêu hóa nên thường được dùng ăn cùng trứng vịt lộn, thịt bò, thịt gà, cháo trai, hến để giúp ngon miệng, làm ấm tỳ vị. Rau răm không chịu được hạn, ưa khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới vì rau răm thích ẩm, chịu nóng và có thể sống trong môi trường ngập nước.
Bởi thế khi có thai không được ăn nhiều rau răm. Thân mọc trườn ở gốc và đâm rễ ở các mấu, rồi đứng lên cao 30 – 35cm.
Nếu có kết quả thì ngay trong đêm đó hoặc sáng hôm sau, phôi thai tự trục ra ngoài. Những người máu nóng, ốm gầy và đàn bà khi đang hành kinh cũng không được dùng rau răm. Lá mọc so le, hình bầu dục ngọn giáo, nhọn hay to ở chóp, cuống rất ngắn, mép lá và gân chính phủ đầy những lông nhọn khá dài; bẹ chìa ngắn ôm lấy thân, có nhiều gân đồng thời mà phần nhiều kéo dài ra thành những sợi dài.
Cành và lá rau răm vừa là rau quen, vừa là dược chất quý. Thành phần hóa học: Lá có tinh dầu màu vàng nhạt, mùi thơm mát dễ chịu.
Trong dân gian người ta còn dùng rau răm để gây sẩy thai (trường hợp chậm kinh từng 1 tuần tức 5 – 9 ngày, đạt tỷ lệ tới 60 – 80%): Dùng rau răm tươi 500g, loại thân đỏ hơi ngả sang màu tím (rau răm thân xanh trắng không có tác dụng gây sảy thai). Loại rau răm tươi, thân đỏ hơi ngả tím thường được dùng làm thuốc để trị bệnh. Chỉ lấy thân và lá non, bỏ rễ và lá già, rửa sạch, để ráo nước.
Rau dễ trồng đến mức tồn tại gần như hoang dã, bởi có khả năng mọc chồi gốc và chồi thân khỏe, ra hoa kết quả hằng năm trên những cây không bị cắt hay hái ngọn trực tính. Bộ phận dùng làm thuốc gồm cành và lá (Ramulus et Folium Polygoni Odorati), là loại thuốc quý được biết đến từ xa xưa. Uống một lần độc nhất vô nhị vào buổi tối trước khi đi ngủ. Tác dụng của rau răm khi ăn sống thì ấm bụng, tiêu thực, kích thích tiêu hóa, vô trùng, tán hàn.
Vì vậy, người tu hành thường dùng rau răm để tránh những cơn bốc dương, an tâm tu hành cho đắc đạo là chuyện có thật diễn ra từ lâu trong đời sống nhà chùa.
Hoa họp thành bông dài, hẹp, mảnh, trơ thổ địa hay xếp từng đôi hoặc thành từng chùm ít phân nhánh.
Giã, ép nát, vắt lấy nước cốt được khoảng 250ml (1 xị). Rau răm làm sáng mắt, ích trí, mạnh gân cốt. Tuy nhiên, cần lưu ý mỗi khi sử dụng rau răm mặc dù nó không độc, nhưng nếu dùng rau răm thẳng, với lượng rau răm nhiều sẽ làm giảm dục tình, giảm thèm muốn cả đàn ông lẫn nữ giới, kém cường dương tráng khí, chân huyết sẽ khô đi, nữ giới có thể trở thành vô kinh (mất chu kỳ kinh nguyệt).
Đông y cho rằng, rau răm có vị cay nồng, mùi thơm hắc, tính ấm.
