Giới phân tích cho rằng VAMC có thể cân nhắc hợp tác với các tổ chức nước ngoài để bù lại phần thiếu
Thêm vào đó, người nước ngoài cũng không được phép sở hữu bất động sản hay tài sản thế chấp. Lãnh đạo các công ty này có thể bị truy tố nếu bán tài sản giá rẻ, vì đó là “gây thất thoát cho quốc gia”. Như vậy, Chủ tịch và các cổ đông cần đồng thuận với nhau để chấp thuận lỗ.
Ông giám đốc chi nhánh nhà băng không hiểu nghĩ gì, khi có 5 người liên tục thế chấp cùng một số thép mà có khi còn chẳng tồn tại”. Nếu Chính phủ cho phép, rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài sẵn sàng nhảy vào. Chính phủ cũng phải tăng tốc cải tổ doanh nghiệp nhà nước. Hagan cho biết ông đang giúp khách hàng nghiên cứu 5 khoản nợ xấu hệ trọng đến nhau.
Ông cho biết: “Tôi không cho rằng Việt Nam không thể thiết kế một cơ chế để giải quyết việc này”. Ông cho biết tuần nào cũng nhận được cuộc gọi từ các quỹ đầu tư ở Singapore và Hong Kong (Trung Quốc), hỏi về việc liệu đã đến lúc mua nợ hay chưa. Tỷ lệ nợ xấu được các ngân hàng vắng là 4,9%. Càng thực hành việc này sớm, kinh tế Việt Nam sẽ càng nhanh phát triển”, John Sheehan - chuyên gia nợ xấu tại Capital Services Group cho biết.
Ông cũng đã mua nợ của Lehman Brothers và các ngân hàng khác tại châu Á trong khủng hoảng tài chính 1998. Họ hy vọng có thể kiếm lời bằng cách bán ngay hoặc chi tiền đánh bóng tài sản để bán lại hoặc tạo doanh thu.
Hồi tháng 5, Việt Nam tuyên bố thành lập Công ty Quản lý Tài sản (VAMC) với số vốn 500 tỷ đồng để mua lại nợ xấu ngân hàng. Nhưng cả 5 đều lấy chung một đống thép làm tài sản đảm bảo. “ Tôi chẳng biết liệu mỗi lần đi vay họ có phải chuyển di chỗ thép ấy không, nhưng họ dùng cùng một lượng hàng mà. Nhiều người vẫn tỏ ra ngờ hiệu quả của biện pháp này. Thùy Linh. Các nhà đầu tư ngoại đã mua hàng tỷ USD nợ xấu và tài sản thanh lý sau cuộc khủng hoảng.
Các nhà đầu tư cũng sẽ nhìn vào chất lượng tài sản được dùng làm thế chấp. Nhưng theo hãng xếp hạng tín nhiệm Fitch, con số này có thể gấp 3 hoặc 4 lần. Bất động sản thì cần được tôn tạo, còn các tài sản khác như nhà xưởng, máy móc hay tàu thuyền lại mất giá chóng vánh nếu để không. Việc này đã tạo ra những khoản nợ xấu đồ sộ, đe dọa phá sản nhiều ngân hàng nhỏ, còn các ngân hàng khác lại khiên chế cho vay, khiến nền kinh tế đóng băng.
Hiện tại, khi giá bất động sản sụt giảm và nền kinh tế cũng tăng trưởng với tốc độ chậm nhất 10 năm, các công ty và cá nhân chủ nghĩa vay tiền đã không thể hoàn trả. Ảnh: AP Hagan dự đoán đến cuối năm, nhà đầu tư nước ngoài, như các quỹ cổ phần tư nhân Lone Star hay Fortress, có thể mua được một vài khoản nho nhỏ.
Neil Hagan là một chuyên gia thu hồi nợ và muốn thành lập một công ty giúp người nước ngoài mua nợ xấu tại Việt Nam. Tuy thế, rào cản với nhà đầu tư muốn mua nợ xấu cũng rất lớn. Bình thường, nhà đầu tư sẽ mua lại các khoản vay cùng tài sản đảm bảo đi kèm với giá thấp hơn đáng kể. Trong khi đó, các nhà kinh tế và lãnh đạo nhà băng đầu tư lại kém tự tín hơn một chút. Họ cho biết Chính phủ sẽ phải sửa một số luật quan trọng để việc này diễn ra trơn tru.
Rất nhiều con nợ là các công ty quốc gia. Việc cho vay khi tín dụng bùng nổ đã không được kiểm soát tốt, để xảy ra ăn gian và tham nhũng trong hệ thống nhà băng. Tuy nhiên, để làm được việc đó, Chính phủ phải buộc các nhà băng thanh lý nợ xấu. Tuy nhiên, với các nhà đầu tư nước ngoài, đây lại là thời cơ kiếm lời béo bở nếu họ được Chính phủ chào đón.
David Harrison, luật sư tại Mayer Brown Việt Nam nhận định Chính phủ sẽ chỉnh sửa luật để cho phép người nước ngoài mua bất động sản thế chấp phê chuẩn hợp tác với VAMC.
Nhưng nếu các nhà băng không cho vay trở lại, nền kinh tế sẽ vẫn chưa thể khởi sắc”, Gareth Leader – chuyên gia nghiên cứu châu Á tại Capital Economics cho biết. Nợ xấu, cốt đến từ lĩnh vực bất động sản, đang phong bế khiến dòng vốn tắc nghẽn, chẳng thể phục vụ hoạt động sinh sản kinh doanh.
“Chẳng có cách giải quyết nào dễ dàng cả. Trong khi đó, các ngân hàng có thể ăn gian số liệu nợ xấu với chiến lược “giả bộ và kéo dài thời kì” (pretend and extend). Tuy nhiên, cho đến lúc này, Hagan vẫn khuyên họ chờ. Rất nhiều công ty đã rót tiền vào bất động sản. "Các khoản nợ xấu đang phong bế hệ thống nhà băng và dãy dài những ngôi nhà bỏ hoang mốc meo, cỏ mọc um tùm ở Hà Nội là những dấu hiệu của một nền kinh tế ốm yếu", AP bình luận.
Việc này được thực hiện qua các công ty mua bán nợ. Các ngân hàng Việt Nam đã cho vay hàng tỷ USD cuối những năm 2000 khi Chính phủ muốn kích thích kinh tế sau hậu quả của khủng hoảng tài chính.
* Fitch: Nợ xấu Việt Nam có thể tới 15% “Một quỹ đầu tư Mỹ có thể cấp vốn cho cả thảy hoạt động của VAMC. Phần nhiều số tiền này lại được cấp cho các doanh nghiệp nhà nước và ít được giám sát. Họ tự yên ủi rằng người vay có thể hoàn hết và gia hạn thời gian trả nợ cho họ.
Bán nợ xấu cho nhà đầu tư nước ngoài là một cách loại bỏ các khoản này ra khỏi sổ sách của các nhà băng. Bởi thế, thu hồi nợ từ họ sẽ đặc biệt khó, nếu không muốn nói là chẳng thể. “Họ nhìn ra cơ hội, nhưng lại không thể tham gia”, Hagan cho biết.
